ดารุณี กฤตบุญญาลัย เป็นอดีตนักแสดงหญิง นักธุรกิจหญิง และแกนนำแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.) เกิดเมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2492 ที่จังหวัดหนองคาย จบการศึกษาระดับปริญญาตรีจากคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ดารุณีเข้าสู่วงการบันเทิงด้วยการเป็นนักแสดงนำในภาพยนตร์เรื่อง “รักประกาศิต” ในปี พ.ศ. 2523 หลังจากนั้นก็มีผลงานการแสดงอีกหลายเรื่องทั้งภาพยนตร์ ละครโทรทัศน์ และละครเวที
นอกจากงานแสดงแล้ว ดารุณียังมีผลงานด้านอื่น ๆ อีกมากมาย เช่น จัดรายการวิทยุ พิธีกร นักเขียน นักพูด คอลัมน์นิสต์ และนักธุรกิจ
ดารุณีเป็นที่รู้จักมากขึ้นจากการเข้าร่วมการชุมนุมของคนเสื้อแดงในปี พ.ศ. 2551-2553 โดยเธอเป็นแกนนำคนหนึ่งที่เคลื่อนไหวเรียกร้องประชาธิปไตยและความเป็นธรรมให้กับประชาชน
ในช่วงการชุมนุม พ.ศ. 2553 ดารุณีถูกยิงได้รับบาดเจ็บจากการสลายการชุมนุมที่ราชประสงค์เมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2553 หลังจากนั้นเธอต้องลี้ภัยไปอยู่ที่ประเทศเพื่อนบ้านเป็นเวลา 1 ปี กับอีก 5 เดือน
ดารุณีเสียชีวิตเมื่อวันที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2566 ที่ประเทศสหรัฐอเมริกา ด้วยวัย 74 ปี
อ่านประวัติดารุณี กฤตบุญญาลัย ที่ลิ้งนี้ https://www.sanook.com/news/9155774/